မဟာယန

မဟာယနနဲ ့ပါတ္သက္ျပီး မၾကာခဏေမးတတ္တဲ ့ေမးခြန္းတခုကို ဆရာလင္းထက္ေဆြ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျဖျပထားတာပါ။ မဟာယနအေၾကာင္းစိတ္၀င္စားသူမ်ား ဖတ္နိုင္ပါတယ္။
Friend only နဲ ့သာ တင္ထားလို ့ copy and paste လုပ္ျပီး ျပန္တင္လုိက္ပါတယ္။
===============================================
စာဖတ္သူမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ က ေမးခြန္းတစ္ခု လွမ္းေမးတယ္။ သူ႔ေမးခြန္း က မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတြဟာ အိမ္ေထာင္ျပဳၾကသလား တဲ႕။

ဒီ ေမးခြန္းက တစ္ခ်က္တည္း ေျဖ ဖို႔ခက္တယ္။ ဘာေၾကာင္႔လည္း ဆိုေတာ႔ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ ဆိုတာ တစ္ခုတည္း တစ္ဂိုဏ္းတည္း စုစုစည္းစည္း ရွိေနတဲ႔ သံဃာမ်ိဳး မဟုတ္ပဲ ႏိုင္ငံေတြ အမ်ားႀကီးမွာ ဆရာစဥ္သမားစဥ္ေတြ အမ်ားႀကီး နဲ႕ ျခားနားစြာ တည္ရွိေနၾကလို႔ပါပဲ။

ဒီေမးခြန္း အတြက္ အေျဖကေတာ႔ = အမ်ားစုေသာ မဟာယာန ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ အိမ္ေထာင္မရွိပါဘူး။ အနည္းစုေသာ ဂိုဏ္းေတြမွာေတာ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳတာ ရွိတယ္လို႔ ပဲ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အိမ္ေထာင္ျပဳတဲ႕ ရဟန္း ဆိုတာ ဆန္းဆန္းၾကယ္ၾကယ္စကားလို ျဖစ္ေနေပမဲ႕ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ မွာ ေတာ႔ အဆန္းမဟုတ္ဘူး။ ေမဂ်ီဘုရင္လက္ထက္မွာ ဘုရင္ က ရွင္တိုဘာသာ ကိုးကြယ္တယ္ ဘုရင္နဲ႕ အားၿပိဳင္ေနတဲ႔ ရိႈဂန္းေတြ က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ။ ၁၈၇၂ ခုႏွစ္မွာ ေမဂ်ီ ဘုရင္ဟာ ဗုဒၶဘာသာေလာက တစ္ခုလံုး ေျပာင္းလဲေစမဲ႕ နိကုဂ်ိကုအမိန္႕ေတာ္ျပန္တမ္းဆိုတာ ကို ထုတ္ျပန္ခဲ႔တယ္။

ဒီ ဥပေဒ ရဲ႕ အႏွစ္သာရ က ဂ်ပန္ ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင္႔ သားသမီး ရရွိခြင္႔ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ ဆက္ခံခြင္႔ ရရွိသြားတယ္။ အဲဒီ အရင္ကတည္း က တရားမဝင္ အိမ္ေထာင္ျပဳတာေတြ ရွိေကာင္းရွိေပမဲ႔ နိကုဂ်ိကု ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ႔ ဂ်ပန္ရဟန္းေတြဟာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင္႔ရလာၾကတယ္။ ဇင္ဗုဒၶဘာသာ နဲ႕ ဂ်ိဳဒိုရွင္ရႈဂိုဏ္းေတြမွာ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရပါတယ္။

ဇင္ဗုဒၶဓမၼ က ေလာကီ နဲ႕ ေလာကုတၱရာ ကို တစ္ထပ္တည္း တစ္သားတည္းပဲ ခံယူထားလို႔ သူတို႔ အတြက္ ျပသနာမရွိသလို အမိတာဘဗုဒၶရွင္ေတာ္ကို အားကိုးယံုၾကည္တဲ႔ ဂ်ိဳဒိုဂိုဏ္း အတြက္ လည္း လူတစ္ေယာက္ဟာ ဘုရားရွင္ကို ဘယ္ေလာက္ၾကည္ညိဳဆက္ကပ္တယ္ဆိုတာ ကပဲ အဆံုးအျဖတ္ေပးၿပီးေတာ႔ အိမ္ေထာင္ ရွိ မရွိ ကိစၥ ဟာ သိပ္ အေရးႀကီးပံုမရဘူးေပါ႔။

ကိုရီးယား ဗုဒၶဘာသာမွာေတာ႔ ရဟန္းေတြ အိမ္ေထာင္မျပဳၾကပါဘူး။ ဒါေပမဲ႕ ကိုရီးယား ကို ဂ်ပန္ေတြ ၀င္သိမ္းထားခဲ႕ခ်ိန္ကာလေတြမွာ ဂ်ပန္ယဥ္ေက်းမႈ ကူးစက္လာလို႔ ကိုရီးယား ရဟန္းတစ္ခ်ိဳ႕ အိမ္ေထာင္ျပဳၾကတာေတြ ရွိေပမဲ႕ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီ ဓေလ႔ ကို ျပန္တိုက္ဖ်က္လိုက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

တရုတ္ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာမွာေတာ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳတဲ႕ ဂိုဏ္းရယ္လို႔ မရွိပါဘူး။ ရဟန္းေတြအားလံုး ဓမၼဂုတၱက၀ိနည္းနဲ႔ က်င္႔ေဆာင္ ေနထိုင္ၾကရပါတယ္။

တိဗက္ဗုဒၶဘာသာမွာေတာ႔ အဓိက ဂိုဏ္းႀကီး၄ ဂိုဏ္းရွိတဲ႔ အထဲ က အႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ႕ ဂီလုဂ္ပ ဂိုဏ္းမွာ ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ ၂၅၃ ပါးေသာ မူလသဗၺတၱိ၀ါဒ၀ိနည္းေတာ္ကို ေစာင္႔ထိန္းရလို႔ အိမ္ေထာင္ မျပဳၾကပါဘူး။ ေထရ၀ါဒ ရဟန္းေတာ္ေတြ နဲ႕ အတူတူပဲ ျဖစ္တယ္။

ေရွးအက်ဆံုး ညိန္မပဂိုဏ္းမွာ ဘိကၡဳရဟန္းေတြ ရွိတယ္။သူတို႕ က အိမ္ေထာင္မျပဳပါဘူး။ ဒါေပမဲ႕ ငက္ပ Ngakpa လို႔ ေခၚတဲ႔ အျဖဴ၀တ္ေယာဂီေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔ ကေတာ႔ အိမ္ေထာင္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ႕ ညိန္မပ မွာ အိမ္ေထာင္ရွိျခင္း မရွိျခင္းဟာ အဓိကအတိုင္းအတာ မဟုတ္ပဲ တရားသိျမင္မႈ နဲ႕ ဓမၼအစဥ္အလာ ကိုပဲ ေရွ႕တန္းတင္တာေတြ႔ရတယ္။ ငက္ပေတြ ေဇာ႔ခ်န္ေယာဂီေတြ လည္း သာသနာပိုင္ေလာက္အထိ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ငက္ပေတြ ဟာ တႏၲရစ္အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္းကို ဆရာေတြ ရဲ႕ ေရြးခ်ယ္ခြင္႔ျပဳမႈ နဲ႕ လုပ္ၾကပါတယ္။ အဆင္႔ျမင္႔ေပါက္ေျမာက္မႈေတြ ရွိၿပီးသား က်ား-မ ေယာဂီေတြ တႏၱရက်င္႕စဥ္အတြက္ လက္ဆက္ၾကတာ ပါပဲ။ ဒီလို ဆန္းၾကယ္တဲ႔ အစဥ္အလာေတြ ရွိပါတယ္။ လိင္စြမ္းအင္ ကို ေဗာဓိစြမ္းအင္ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲတဲ႔ ျဖစ္စဥ္မွာ တႏၲရေယာဂ ကို အသံုးခ်ဖို႔ အတြက္ စံုတြဲေလ႔က်င္႔ၾကရပါတယ္။

ေနာက္ဆန္းျပားတဲ႔ ဓေလ႔တစ္ခုကေတာ႔ ဆက်-ပ ဂိုဏ္းမွာ ဦးေလး က တူ ကို အရိုက္အရာ လြဲေပးတဲ႔ စနစ္ ရွိေနတာပါ။ အဲဒီ ဂိုဏ္းမွာ ဆက်-ပ ရဟန္းေတြဟာ ကေလးမရခင္ အထိ အိမ္ေထာင္နဲ႔ေနပါတယ္။ ကေလးရၿပီးတဲ႔ အခါ ရဟန္းသိကၡာနဲ႔ ဆက္ေနၾကပါသတဲ႔။ တိဗက္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းေၾကာင္း အရ ျဖစ္ေပၚလာရတဲ႕ ဓေလ႔တစ္ခု လို႔သာ ဆိုရပါလိမ္႔မယ္။

ကာဂ်ဳ-ပ ဂိုဏ္းမွာေတာ႔ ဂီလုဂ္ပ လုိပဲ ရဟန္းေတြဟာ ၀ိနည္းနဲ႔ေနၾကရပါတယ္။ လူ လားမားဆရာေတာ္ေတြ လည္း ရွိပါတယ္။ လားမား ဆိုတာတိုင္း ရဟန္းမဟုတ္ပါဘူး။ ရင္ပိုခ်ီဆိုတိုင္းလည္း ရဟန္း မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ခါတစ္ရံ လာမားေတြ ရဲ႕ ၀တ္စားပံု ကရဟန္းေတြ နဲ႕ ဆင္တူေနျပန္ေတာ႔ ခြဲရခက္ေနျပန္ပါတယ္။ ကာဂ်ဴ မွာ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုး ရွိေနတယ္လို႔ ပဲ ဆိုရပါလိမ္႔မယ္။

မဟာယာနဗုဒၶဘာသာဟာ ေဗာဓိသတၱလမ္းစဥ္ ျဖစ္တဲ႔ အတြက္ လူျဖစ္ျဖစ္ ေယာဂီျဖစ္ျဖစ္ ရဟန္ုးျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္႔ဘ၀ေနဟန္ နဲ႕ ကိုက္ညီတဲ႕ စည္းကမ္းေတြ ကိုလိုက္နာၾကဖို႔ ပဲ ျဖစ္ၿပီး ရဟန္း က လူထက္ အခါခပ္သိမ္း ပိုျမင္႔ျမတ္တယ္ဆိုတဲ႔ အျမင္မ်ိဳး မရွိတာ ကို ေတြ႕ရေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
လင္းထက္ေဆြ