ဘာသာေရး

အိႏၵိယမွာဗုဒၶဘာသာေပ်ာက္ကြယ္တာ
မြတ္စလင္ေတြစစ္တိုက္ခဲ့လို႔လား
အာဖဂန္မွာဗုဒၶဘာသာေပ်ာက္တာ
မြတ္စလင္ေတြေၾကာင့္လား
ပါကစၥတန္မွာဗုဒၶဘာသာေပ်ာက္ကြယ္တာမြတ္စလင္ေတြေၾကာင့္ပဲလား
အျမဲတေစမ်ိဳးခ်စ္ေတြရဲ့
Pagsေတြမွာျမင္ေနရတယ္
အိႏၵိယကိုAD7ရာစုမွာအာရပ္ေတြသိမ္းပိုက္ျပီးဗုဒၶဘာသာကိုဖ်က္ဆီးခဲ့တယ္
AD15ရာစုမွာမဂိုအင္ပါယာေထာင္ျပီးဗုဒၶဘာသာေပ်ာက္ေအာင္ထုပ္လုပ္တယ္
AD9ရာစုမွာအာဖဂန္ဘုရင္ကအိႏၵိယမွာဗုဒၶဘာသာကိုထပ္ဖ်က္ဆီးတယ္
ဒီသမိုင္းေတြကိုကႊ်န္ေတာ္အခိုင္မာဆံုးသမိုင္းက်မ္းေတြကေနေကာက္ႏုတ္တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္
အာရပ္ေတြအိႏၵိယကိုသိမ္းပိုက္တဲ့AD711မတိုင္ခင္ကတည္းကအိႏၵိယမွာအစၥလာမ္သာသနာထြန္ကားေနပါျပီ
အိႏၵိယေတာင္ပိုင္းေခ်ရာမင္းဆက္ဘုရင္တစ္ပါးကအစၥလာမ္သာသနာကိုသက္ဝင္ယံုၾကည္ျပီးAD629ခုႏွစ္မွာမလဘာရ္ခရိုင္မွာဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္ အဲ့ဒီဗလီဟာေခ်ရာမန္ဂ်ဳမာဗလီလို႔ေခၚပါတယ္ ယေန႔တိုင္အဲ့ဒီဗလီဟာတည္ရွိပါတယ္
အာရပ္ေတြအိႏၵိယကိုဝင္သိမ္းရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကအိႏၵိယသမုဒၵရာတစ္လႊားအာရပ္ကုန္တင္သဘၤာေတြကိုဖမ္းဆီကႊ်န္ျပဳေရာင္းစားေနတဲ့အိႏၵိယေတာင္ပိုင္းဆဒ္းျပည္နယ္ေစာ္ဘြားရာဂ်ားဒဟီရ္းနဲ႔လက္ေအာက္ခံပင္လယ္ဓါးျမေတြကိုႏွိမ္နင္းရျခင္းပါ
ထိုပင္လယ္ဓါးျမေတြကိုႏွိမ္နင္းေပးဖို႔
ေစာ္ဘြားရာဂ်ာဒဟီရ္းထံအာရပ္တပ္မႈမိုဟာမဒ္ဘင္ကာစင္န္းကသံတမန္နည္းနဲ႔ျငိမ္းခ်မ္းစြာကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမဲ့ရာဂ်ာဒဟီရ္းကျငင္းပယ္ခဲ့တဲ့အတြက္AD711'12မွာမိုဟာမဒ္ဘင္ကာစင္န္းဦးေဆာင္တဲ့အာရပ္တပ္မၾကီးကအိႏၵိယေတာင္ပိုင္းဆဒ္းျပည္နယ္ကိုခ်ီတတ္တိုက္ခိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္
အာရပ္ေတြအိႏၵိယကိုသိမ္းပိုက္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းဟာႏိူင္ငံေရးကိုသက္သက္အေျခခံတဲ့စစ္ပြဲျဖစ္ပါတယ္
ဘာသာေရးစစ္ပြဲမဟုတ္သလိုအာရပ္အမ်ိဳးသားေရးစစ္ပြဲလဲမဟုတ္ပါဘူး
အာရပ္ေတြသိမ္းပိုက္တဲ့ဆဒ္းျပည္နဲ႔အျခားေသာအိႏၵိယျပည္နယ္မ်ားဟာသံတမန္မ်ား ေရာင္းဝယ္မႈမ်ားနဲ႔ျငိမ္းခ်မ္းစြာတည္ရွိေနခဲ့တယ္လို႔အိႏၵိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ေနရူးကိုယ္တိုင္ကTheDiscovery of indiaစာအုပ္စာမ်က္ႏွာ၂၂၇မွာအခိုင္မာကိုေရးသားထားပါတယ္
မဂိုအင္ပါယာနဲ႔ပက္သက္ျပီးေတာ့ထပ္တင္ျပပါဦးမယ္
မဂိုအင္ပါယာကိုAD1556ခုႏွစ္မွာ
ကမၻာ့သမိုင္းမွာအလြန္အင္မတန္တရားမွ်တစြာအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ဧကရာဇ္မင္းတရားၾကီးအျဖစ္ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့
မဟာအကၠဗာမင္းၾကီးကတည္ေထာင္ခဲ့တာပါ အကၠဗာမင္ၾကီးမဂိုထီနန္းမစိုးစံခင္ဦးေလးေတာ္စပ္သူဘာရ္ဘာနဲ႔အတူအုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္ အဲ့ဒီအခ်ိန္ကမဂိုအင္ပါယာဟု၍မျဖစ္ေသးပါ အကၠဗာႏွင့္ဘာရ္ဘာကေဒလီကိုခ်ီတတ္သိမ္းပိုက္ျပီးမွမဂိုအင္ပါယာဆိုျပီးအကၠ႓ဗာမင္းၾကီးကစုစည္းခဲ့တာပါ
ဘာရ္ဘာခ်ီတတ္သိမ္းပိုက္တဲ့ေဒလီဟာလဲအဲ့အခ်ိန္ကဆူလ္တန္အီဗာရာဟင္အမည္ရွိမြတ္စလင္အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာပါ
အကၠဗာမင္းၾကီးဟာအစၥလာမ္ဘာသာဝင္ျဖစ္ေပမဲ့တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအေပၚဘာသာမခြဲျခားပဲအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့လို႔ယေန႔တိုင္အိႏၵိယကဟိဒၵဴဘာသာဝင္ေတြဟာ
အကၠဗာဘုရင္ကိုအသဲစြဲခ်စ္ေနပါေသးတယ္
အကၠဗာမင္းၾကီး၏တိုင္းျပည္ေရး စီးပြားေရးတရားစီရင္ေရးအစစအရာရာအတြက္အတိုင္ပင္ခံအမတ္၉ဦးအနက္၃ဦးဟာဟိဒၵဴဘာသာဝင္ပါ
မဂိုအင္ပါယာရဲ့ၾသဇာအထက္ျမတ္ဆံုးအခ်ိန္ကာလျဖစ္တဲ့ၾသရန္ဇစ္ဘုရင္မဂိုထီးနန္းစိုးစံခ်ိန္မွာေတာင္ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈမရွိခဲ့ပါဘူး
မဂိုအင္ပါယာရဲ့အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္အက်ယ္တစ္ဝင့္ကိုေသခ်ာေလ့လာခ်င္ရင္
ဦးကိုကိုေလးဘာသာျပန္ထားတဲ့ကမၻာေက်ာ္အာဏာရွင္ၾကီးရဲ့ေနဝင္ခ်ိန္စာအုပ္ကိုေသခ်ာေလ့လာရင္သိႏိူင္ပါတယ္
အာဖဂန္ဘုရင္အေၾကာင္းဆက္ပါဦးမယ္
အာဖဂန္ဘုရင္စူလ္တန္မာမူဒ္ Ad971-1030ဟာအိႏၵိယကိုက်ဳးေက်ာ္တိုက္ခိုက္ေပမဲ့သူတိုက္ခိုက္တာဟာဘာသာေရးက်ဳးေက်ာ္ျခင္းနဲ႔မဆိုင္ပါဘူး
စူလ္တန္မာမူဒ္အိႏၵိယကိုက်ဳးေက်ာ္ခ်ိန္အိႏၵိယမွာေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာေပ်ာက္ကြယ္ေနျပီဆိုတာဗုဒၶဘာသာသမိုင္းပညာရွင္ေဒါက္တာအလက္ဇန္းဒါးဘာဇင္ရွင္းလင္းျပီးသားပါ
စူလ္တန္မာမူဒ္ရဲ့အာဖဂန္္မင္းဆက္ေတြဟာဗုဒၶဘာသာအေပၚရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိဖိႏွိပ္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့သလို ေနာဝ္ဗဟာရ္ကဗုဒၶနံရံေဆးေရးပန္ခ်ီးမ်ား အာဖဂန္အလယ္ပိုင္ကဗာမီယန္ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားအေပၚလဲဖ်က္ဆီးမႈမရွိခဲ့ေၾကာင္းအဆိုပါဗုဒၶဘာသာသမိုင္းပညာရွင္ကဆက္ေရးထားပါတယ္
အာဖဂန္ဘုရင္ဟာသူ႕ဟာနဲ႔သူနယ္ခ်ဲခဲ့တာပါ သူနယ္ခ်ဲ႕တာဟာအစၥလာမ္ဘာသာနဲ႔မသက္ဆိုင္ပါဘူး
ေသခ်ာတာတစ္ခုကေတာ့
အာရပ္တပ္မႈးမိုဟာမဒ္ဘင္ကာစင္န္းအိႏၵိယေတာင္ပိုင္းဆဒ္းျပည္နယ္ကိုမသိမ္းပိုက္ခင္ အာဖဂန္ဘုရင္စူလ္တန္မာမူဒ္အိႏၵိယကိုမက်ဳးေက်ာ္ခ်ိန္ မဂိုအင္ပါယာမထူေထာင္ခင္ခ်ိန္ကတည္းကအိႏၵိယမွာေထရဝါဒေပ်ာက္ကြယ္ေနပါျပီ
ျမန္မာလူမ်ိဳးဗုဒၶဘာသာသမိုင္းပညာရွင္
ေမာင္အံ့(မဟာဝိဇၨာ)ကလဲေထရဝါဒဟာသာသနာႏွစ္၆၀၀AD100မွာကတည္းကေပ်ာက္ကြယ္ေနျပီျဖစ္ေၾကာင္းသူ႕ရဲ့ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႏွစ္၂၅၀၀ခရီးစာအုပ္မွာအခိုင္မာေရးသားထားပါတယ္
ဒါ့ျပင္သာသနာႏွစ္၅၀၀မွာအိႏၵိယေျမေပၚမွာေထရဝါဒအယူဝါဒေလွ်ာ့နည္းလာျပီးသာသနာႏွစ္၁၂၀၀မွာေတာ့ေထရဝါဒယံုၾကည္သူလံုးဝမရွိေၾကာင္း
ကမၻာေက်ာ္သမိုင္းပညာရွင္မိုက္ကယ္အိခ်္ဟတ္ေရးသားျပီးေဒါက္တာသန္းထြန္းျမန္မာဘာသာျပန္ထားတဲ့ေက်ာ္စြာ၁၀၀အမွတ္စဥ္၄စာမ်က္ႏွာ၄၀မွာအတိအလင္းကိုေရးသားထားပါတယ္
သမိုင္းအေထာက္ထားေတြကိုတင္ျပခ်င္ရင္ေတာ့အမ်ားၾကီးပါပဲ
စာသိပ္ရွည္သြားမွာစိုးလို႔နည္းနည္းေလးသာလက္လွမ္းမီသေလာက္တင္ျပရျခင္းပါ
သမိုင္းမွာေထရဝါဒေပ်ာက္ကြယ္ရျခင္းဟာဘယ္ဘာသာရဲ့လက္ခ်က္မွမဟုတ္ပါဘူး ဗုဒၶဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုယ္တိုင္ကဗုဒၶရဲ့အဆံုးမတိုင္းမေနထိုင္ခဲ့လို႔သာဗုဒၶဘာသာေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရတာပါ
ဘာသာတရားရဲ့စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာယံုၾကည္မႈကိုရုပ္ပိုင္းကအႏိူင္မယူႏိူင္ပါဘူး
အဲ့ဒီေခတ္ခါကရဟန္းေတြသာဗုဒၶရဲ့အဆံုးမနဲ႔ေနထိုင္ခဲ့ရင္ဗုဒၶဘာသာဟာမပ်က္ဆီးခဲ့ပါဘူး
ခုခ်ိန္မွလာျပီးဟိုလူေၾကာင့္ဒီလူေၾကာင့္လာလုပ္ေနရင္ေတာ့ရီခ်င္စရာေကာင္းတာအမွန္ပါပဲ
ဒီသမိုင္းအေထာက္ထားဟာကႊ်န္ေတာ့္ရဲ့ပါးစပ္ထဲကစာေတြမဟုတ္ပါဘူး
ကမၻာသိ ျမန္မာသိသမိုင္းပညာရွင္ေတြရဲ့က်မ္းေတြကေနေကာက္ႏုတ္ထားတာပါ
ၾကိဳက္တဲ့သမိုင္းကိုေလ့လာႏိူင္ပါတယ္

က်မ္းကိုးစာရင္း
The 100 ( မိုက္ကယ္အိခ်္ဟတ္ )
ျမန္မာဘာသာျပန္ ေဒါက္တာသန္းထြန္း
ေက်ာ္စြာ ၁၀၀

ကမၻာေက်ာ္အာဏာရွင္ၾကီးမ်ား၏ေနဝင္ခ်ိန္
( ဦးကိုကိုေလး ျမန္မာဘာသာျပန္ )

ရဲရင့္သစၥာ သမိုင္းဟူသည္ဤသို႔တည္

ေမာင္အံ့ ( မဟာဝိဇၨာ )
ဗုဒၶသာသနာေတာ္၂၅၀၀ခရီး